ଡାକଘର ସଞ୍ଚୟ ବ୍ୟାଙ୍କ ସ୍କିମ୍

ପୋଷ୍ଟଅଫିସ ସେଭିଙ୍ଗସ୍ ବ୍ୟାଙ୍କ ଯୋଜନା ବା ଡାକଘର ସଞ୍ଚୟ ବ୍ୟାଙ୍କ ସ୍କିମ୍ ହେଉଛି ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ‘ଇଣ୍ଡିଆ ପୋଷ୍ଟ’ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରଦାନ କରାଯାଉଥିବା ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ନିବେଶ । ଏହି ଯୋଜନା ଗୁ଼ଡ଼ିକ କ୍ଷୁଦ୍ର ଏବଂ ଗ୍ରାମୀଣ ନିବେଶକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ପରିଚିତ, କାରଣ ସେମାନେ ଟଙ୍କା ସଞ୍ଚୟ କରିବା ଏବଂ ସୁଧ ରୋଜଗାର କରିବା ପାଇଁ ଏକ ସୁରକ୍ଷିତ ଏବଂ ସୁବିଧାଜନକ ଉପାୟ ପ୍ରଦାନ କରନ୍ତି । କିଛି ଡାକଘର ସଞ୍ଚୟ ବ୍ୟାଙ୍କ ଯୋଜନା ମଧ୍ୟ ଆୟକର ଆଇନର ଧାରା ୮୦ସି ଅଧୀନରେ ଟିକସ ସୁବିଧା ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ । ଏଠାରେ କିଛି ସାଧାରଣ ଡାକଘର ସଞ୍ଚୟ ବ୍ୟାଙ୍କ ଯୋଜନା ଏବଂ ଏହାର ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ ଗୁଡିକ ନିମ୍ନରେ ପ୍ରଦାନ କରାଗଲା ।

1). ଡ଼ାକଘର ସଞ୍ଚୟ ଖାତା (SB)

ସୁଧର ହାର ବାର୍ଷିକ 4 %
ଅବଧି – କିଛି ନାହିଁ ।
ସର୍ବନିମ୍ନ ଜମା ଟ. 500/-, ସର୍ବାଧିକ ଜମା କୌଣସି ସୀମା ନାହିଁ ।
ଚେକ ବହି ସୁବିଧା ଏବଂ ଏ.ଟି.ଏମ୍. ସେବା ଉପଲବ୍ଧ ।
ଯେ କୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତି ଏକକ ଭାବେ କିମ୍ବା ଯୁଗ୍ମ ଭାବେ ଖାତା ଖୋଲି ପାରିବେ ।
ନାବାଳକ ଏବଂ ମାନସିକ ଦୁର୍ବଳ ପାଇଁ ଅଭିଭାବକ ଖାତା ଖୋଲି ପାରିବେ ।
18 ରୁ 70 ବର୍ଷ ବୟସ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ବ୍ୟକ୍ତି ବର୍ଷକୁ ମାତ୍ର 20 ଟଙ୍କା ଦେଇ 2 ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କାର ଦୁର୍ଘଟଣା ଜନୀତ ବୀମା ନେଇ ପାରିବେ ।

2). ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷିଆ ପୌନଃ ପୌନିକ ଜମା (RD)

ସୁଧର ହାର ବାର୍ଷିକ 5 % (ତ୍ରୈମାସିକ ଚକ୍ରବୃଦ୍ଧି)
ଅବଧି – 5 ବର୍ଷ । ଚାହିଁଲେ ଆଉ 5 ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବଢାଯାଇ ପାରିବ ।
ସର୍ବନିମ୍ନ ଜମା ଟ. 100/- (10 ଟଙ୍କାର ଗୁଣିତକରେ ମାସକୁ ମାସ ଏକା ପରିମାଣର ଜମା), ସର୍ବାଧିକ କିଛି ନାହିଁ ।
ଯେକୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତି ଏକକ ଭାବେ କିମ୍ବା ଯୁଗ୍ମ ଭାବେ ଖାତା ଖୋଲି ପାରିବେ । ବିମା ସୁବିଧା ଅଛି ।
ଏକାଧିକ ଖାତା ଖୋଲାଯାଇ ପାରିବ ।
ନାବାଳକ ଏବଂ ମାନସିକ ଦୁର୍ବଳ ପାଇଁ ଅଭିଭାବକ ଖାତା ଖୋଲି ପାରିବେ ।
1 ବର୍ଷ ପରେ ଜମା ଟଙ୍କାରୁ ଋଣ ନେଇ ପାରିବେ ।
କେତେକ ସର୍ତ୍ତରେ ଅବଧି ପୂର୍ବରୁ ଜମା ଉଠାଇ ନିଆଯାଇ ପାରିବ ।

3). ମିଆଦୀ ଜମା (TD)

ଅବଧି – 1 ବର୍ଷିଆ, 2 ବର୍ଷିଆ, 3 ବର୍ଷିଆ, 5 ବର୍ଷିଆ ।
ସୁଧର ହାର – 6.9%, 7.0%, 7.5% (ତ୍ରୈମାସିକ ଚକ୍ରବୃଦ୍ଧି)
ସର୍ବନିମ୍ନ ଜମା ଟ. 1000/- ସର୍ବୋଚ୍ଚ ସୀମା- କିଛି ନାହିଁ ।
ଗୋଟିଏ ଖାତାରେ ଟ. 100/-ର ଗୁଣିତକରେ ଗୋଟିଏ ଜମା କରିହେବ ।
ଯେକୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତି ଏକକ ଭାବେ ବା ଯୁଗ୍ମ ଭାବେ ଖାତା ଖୋଲି ପାରିବେ ।
ଅର୍ଜିତ ସୁଧ ବର୍ଷକୁ ଥରେ ମିଳେ ।
ଏକାଧିକା ଖାତା ଖୋଲି ପାରିବେ ।
ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷିଆ ଜମା ଉପରେ ଆୟକର ଅଧିନିୟମ 80-ଗ ଅନୁଯାୟୀ ଆୟକର ରିହାତି ମିଳିଥାଏ ।
ନାବାଳକ ଏବଂ ମାନସିକ ଦୁର୍ବଳଙ୍କ ପାଇଁ ଅଭିଭାବକ ଖାତା ଖୋଲି ପାରିବେ ।

4). ଡ଼ାକ ଘର ମାସିକ ଆୟ ଯୋଜନା (MIS)

ସୁଧର ହାର – 4% ମାସକୁ ମାସ ସୁଧ ମିଳିଥାଏ ।
ଅବଧି – 5 ବର୍ଷ । 1 ବର୍ଷ ପରେ ଖାତା ବନ୍ଦ କରାଯାଇ ପାରିବ ।
ସର୍ବନିମ୍ନ ଜମା ଟ. 1000/- ଏବଂ 1000 ଟଙ୍କାର ଗୁଣିତକରେ ଏକକ ଖାତାରେ ସର୍ବାଥିକ ଟ. 9 ଲକ୍ଷ, ଯୁଗ୍ମ ଖାତାରେ ସର୍ବାଧିକ ଟ.15 ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ଜମା କରିହେବ ।
ଗୋଟିଏ ଖାତାରେ ଥରେ ଜମା କରିହେବ ।
ଯେକୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତି ଏକକ ଭାବେ ବା ଯୁଗ୍ମ ଭାବେ ଖାତା ଖୋଲି ପାରିବେ ।
ଜମା ପରିମାଣ ସୀମା ଭିତରେ ଏକାଧିକ ଖାତା ଖୋଲାଯାଇ ପାରିବ ।
ଚାହିଁଲେ ମାସିକ ସୁଧ ସଞ୍ଚୟ ଖାତାରେ ଆପେ ଆପେ ଜମା ହୋଇ ପାରିବ ।
କେତେକ ସର୍ତ୍ତରେ ଅବଧି ପୂର୍ବରୁ ଜମା ଉଠାଇ ନିଆଯାଇ ପାରିବ ।

5). ବରିଷ୍ଠ ନାଗରିକ ଜମା ଯୋଜନା (SCSS)

ସୁଧର ହାର – 8.2% । ଗୋଟିଏ କ୍ୟାଲେଣ୍ଡର ବର୍ଷରେ ପ୍ରତି ତିନିମାସ ଶେଷରେ ସୁଧ ମିଳିଥାଏ (ଅପ୍ରେଲ -1, ଜୁଲାଇ-1, ଅକ୍ଟୋବର-1 ଏବଂ ଜାନୁୟାରୀ-1 ରେ ସୁଧ ମିଳେ ।
ଅବଧି – 5 ବର୍ଷ । ଚାହିଁଲେ ସର୍ତ୍ତାବଳୀ ସହିତ ଆଉ 3 ବର୍ଷ ବଢାଯାଇପାରିବ ।
1 ବର୍ଷ ପରେ ଖାତା ବନ୍ଦ କରାଯାଇ ପାରିବ, କେତେକ ସର୍ତ୍ତାବଳୀ ଲାଗୁ ହେବ ।
ସର୍ବନିମ୍ନ 1000 ଟଙ୍କା ଏବଂ 1000 ଟଙ୍କାର ଗୁଣିତକରେ ସର୍ବାଧିକ 30 ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ଗୋଟିଏ ଖାତାରେ ଥରେ ଜମା ହେବ ।
60 ବର୍ଷ ସୟସରୁ ଅଧିକ ଯେ କୌଣସି ବରିଷ୍ଠ ନାଗରିକ ଏହି ଖାତା ଖୋଲି ପାରିବେ ।
55 ରୁ 60 ବର୍ଷ ବୟସ ଭିତରେ ବରିଷ୍ଠ ନାଗରିକ ଅବସର କାଳିନ ଲାଭ ପାଇବାର ଏକ ମାସ ମଧ୍ୟରେ ଖାତା ଖୋଲି ପାରିବେ । ସାମରିକ ସେବାରୁ ଅବସର ନେଇଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ କ୍ଷେତ୍ରରେ ବୟସ ସୀମା 50-60 ବର୍ଷ ।
ଏକକ ଭାବେ ବା ନଜର ପତ୍ନୀ /ପତିଙ୍କ ସହ ଯୁଗ୍ମ ଭାବେ ଖାତା ଖୋଲି ହେବ ।

6). କିଷାନ ବିକାଶ ପତ୍ର (KVP)

ସୁଧ ହାର – 7.5 %।
115 ମାସରେ ପରିପକ୍ୱ ହେବ ଏବଂ ଦୁଇଗୁଣା ହେବ ।
5 ବର୍ଷପରେ ଅବଧି ପୂର୍ବରୁ ବନ୍ଦ ହୋଇ ପାରିବ ।
ସର୍ବନିମ୍ନ ଜମା 1000/- । ସର୍ବାଧିକ ଜମାର କୌଣସି ସୀମା ନାହିଁ ।

7). ଜନ ଭବିଷ୍ୟନିଧି ଯୋଜନା (PPF)

ସୁଧ ହାର – 7.1% (ବାର୍ଷିକ ଚକ୍ରବୃଦ୍ଧି) ।
ଅବଧି- 15 ବର୍ଷ ।
ସର୍ବନିମ୍ନ ଜମା ବର୍ଷକୁ ଟ. 500 ସର୍ବାଧିକ ଜମା ବର୍ଷକୁ ଏକ ଲକ୍ଷ 50 ହଜାର ଟଙ୍କା । ବର୍ଷକୁ ଥରେ ବା ମାସିକ କିସ୍ତିରେ ଜମା କରାଯାଇ ପାରିବ ।
ଯେକୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତି ଏହି ଖାତା ଖୋଲି ପାରିବେ ।
ସୁଧ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ରୁପେ କର ମୁକ୍ତ ।
ଆୟକର ଅଧିନିୟମ 80-ଗ ଅନୁଯାୟୀ ଜମା ଆୟରେ ଆୟକର ରିହାତି ମିଳିଥାଏ ।
1 ବର୍ଷ ପରେ ଜମା ରାଶିରୁ ଋଣ ମିଳି ପାରିବ ।
5 ବର୍ଷ ପରେ ଟଙ୍କା ଉଠା ଯାଇପାରିବ ।

8). ଜାତୀୟ ସଞ୍ଚୟ ପତ୍ର – 5 ବର୍ଷିଆ (NSC)

ସୁଧ ହାର – 7.7% (ବାର୍ଷିକ ଚକ୍ରବୃଦ୍ଧି) ।
ଅବଧି- 5 ବର୍ଷ ।
କେତେକ ସର୍ତ୍ତରେ ଅବଧି ପୂର୍ବରୁ ଜମା ଉଠା ନିଆଯାଇ ପାରିବ ।
ସର୍ବନିମ୍ନ 1000 ଟଙ୍କା, ସର୍ବାଧିକ କୌଣସି ସୀମା ନାହିଁ ।
ଟ. 1000 ଏବଂ 100 ର ଗୁଣିତକରେ ଜାତୀୟ ସଞ୍ଚୟ ପତ୍ର ମିଳିଥାଏ ।
ଆୟକର ଅଧିନିୟମ 80-ଗ ଅନୁଯାୟୀ ଜମା ଆୟରେ ଆୟକର ରିହାତି ମିଳିଥାଏ ।

9). ମହିଳା ସମ୍ମାନ ସଞ୍ଚୟ ପତ୍ର (MSSC)

ସୁଧର ହାର – 7.5% (ତ୍ରୈମାସିକ ଚକ୍ରବୃଦ୍ଧି) ।
ଅବଧି- 2 ବର୍ଷ ।
କୌଣସି ବୟସ ସୀମା ନାହିଁ ।
ଜଣେ ମହିଳା କେବଳ ନିଜ ପାଇଁ ଏହି ଆକାଉଣ୍ଟ ଖୋଲି ପାରିବେ ଏବଂ ଜଣେ ଅଭିଭାବକ ଜଣେ ନାବାଳିକା ନାମରେ ମଧ୍ୟ ଏହି ଆକାଉଣ୍ଟ ଖୋଲିପାରିବେ ।
ଆକାଉଣ୍ଟ ଖୋଲିବାର 3 ମାସ ପରେ ଆଉ ଏକ ନୂଆ ଆକାଉଣ୍ଟ ଖୋଲି ପାରିବେ ।
ସର୍ବନିମ୍ନ 1000 ଟଙ୍କା ଏବଂ ଟ.100ର ଗୁଣିତକରେ ସର୍ବାଧିକ 2 ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ଗୋଟିଏ ଖାତାରେ ଜମା କରାଯାଇ ପାରିବ ।
ଆକାଉଣ୍ଟ ଖୋଲିବାର 1 ବର୍ଷ ପରେ ଶତକଡ଼ା 40 ଭାଗ ଜମା ଟଙ୍କା ଉଠାଯାଇପାରିବ ।
ଏହି ଯୋଜନା ମାର୍ଚ୍ଚ 2025 ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଉପଲବ୍ଧ ।

2 ବର୍ଷ ପରେ ପୂର୍ଣ୍ଣ ପରିପକ୍ୱ ରାଶି
ଜମା ରାଶି	ପରିପକ୍ୱ ରାଶି
1,000 ଟଙ୍କା	1,160 ଟଙ୍କା
10,000 ଟଙ୍କା	11,602 ଟଙ୍କା
50,000 ଟଙ୍କା	58,011 ଟଙ୍କା
1,00,000 ଟଙ୍କା	1,16,022 ଟଙ୍କା
2,00,000 ଟଙ୍କା	2,32,044 ଟଙ୍କା

10). ସୁକନ୍ୟା ସମୃଦ୍ଧି ଆକାଉଣ୍ଟ (SSA)

ଏହି ଆକାଉଣ୍ଟ ଯେକୌଣସି ଡ଼ାକଘରେ କେବଳ ଦଶ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା କନ୍ୟା ସନ୍ତାନଙ୍କ ନାମରେ ଖୋଲାଯାଇ ପାରିବ
ସୁଧର ହାର – 8% (ବାର୍ଷିକ ଚକ୍ରବୃଦ୍ଧି)
ମାସକୁ 1000 ଟଙ୍କା 15 ବର୍ଷ ପାଇଁ ଜମା କରି 5,39,454 ଟଙ୍କା ପରିପକ୍ୱ ରାଶି ପାଇପାରିବେ ।

11). ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ସୁରକ୍ଷା ବୀମା ଯୋଜନା

ବୀମା ରାଶି ମାତ୍ର 20 ଟଙ୍କା, ଯାହାକି ସଂଚୟ ବ୍ୟାଙ୍କ ଖାତାରୁ ଅଟୋ ଡ଼େବିଟ୍ ସୁବିଧା ମାଧ୍ୟମରେ ପ୍ରଦାନ ହୋଇଥାଏ ।
କୌଣସି ଦୁର୍ଘଟଣା ଜନୀତ ମୃତ୍ୟୁ ବା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ବିକଳାଙ୍ଗ ହେଲେ 2 ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ଏବଂ ଆଂଶିକ ବିକାଳାଙ୍ଗ ହେଲେ 1 ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ବୀମାରାଶି ପାଇପାରିବେ ।
ବୟସ ସୀମା 18-70 ବର୍ଷ ।

12). ଗ୍ରାମୀଣ ଡ଼ାକ ଜୀବନ ବୀମା

ଭାରତର ଗ୍ରାମଞ୍ଚଳର ସମସ୍ତ ସ୍ଥାୟୀ ଅଧିବାସୀଙ୍କ ପାଇଁ ଏହି ଯୋଜନା ।
କମ୍ ପ୍ରିମିୟମ ଅଧିକ ବନୋସ ।
55 ବର୍ଷ ପୂର୍ବରୁ ନିଶ୍ଚିତ କରନ୍ତି 25 ବର୍ଷ ବୟସରେ ପ୍ରବେଶ କରି 5 ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କାର ବୀମା ରାଶି ଉପରେ ମାସକୁ ମାତ୍ର 1525 ଟଙ୍କା ଦେଇ 50 ବର୍ଷ ବୟରେ ପାଆନ୍ତୁ 11 ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ।

13). ଇଣ୍ଡିଆ ପୋଷ୍ଟ ପେମେଣ୍ଟ ବ୍ୟାଙ୍କ

ଦ୍ୱାରଦେଶରେ ସମସ୍ତ ପ୍ରକାର ବ୍ୟାଙ୍କ ସେବା ଉପଲବ୍ଧ ।
ସର୍ବାଧିକ ଜମା ରାଶି – 2 ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ
ବାର୍ଷିକ ସୁଧହାର – 2.7 %

14). ଅଟଳ ପେନସନ୍ ଯୋଜନା

ଏହି ଯୋଜନା ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଗ୍ୟାରେଣ୍ଟି ଦିଆଯାଇଥିବା ସର୍ବନିମ୍ନ ପେନସନ୍ ର ଏକ ବିକଳ୍ପ ।
60 ବର୍ଷ ବୟସ ପରେ ମାସିକ 1000 ଟଙ୍କା, 3000 ଟଙ୍କା, 4000 ଟଙ୍କା, 5000 ଟଙ୍କାର ସର୍ବନିମ୍ନ ପେନସନ୍ ପାଇପାରିବେ ବୟସ 18 ରୁ 40 ବର୍ଷ ।

15). ପ୍ରଧାନ ମନ୍ତ୍ରୀ ଜୀବନ ଜ୍ୟୋତି ବୀମା ଯୋଜନା

ବୀମା ରାଶି ବାର୍ଷିକ ମାତ୍ର 436 ଟଙ୍କା, ଯାହାକି ସଞ୍ଚୟ ବ୍ୟାଙ୍କ ଖାତାରୁ ଅଟୋ ଡେବିଟ୍ ସୁବିଧା ମାଧ୍ୟମରେ ପ୍ରଦାନ ହୋଇଥାଏ ।
ବୀମା ଅବଧି- ଭିତରେ ବୀମାଧାରୀଙ୍କର ଯଦି କୌଣସି କାରଣରୁ ଆକସ୍ମିକ ମୃତ୍ୟୁ ହେଲେ 2 ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କାର ବୀମା ରାଶି ପାଇପାରିବେ ।