କୋଦ (Kodo Millet) - Krishi Vigyan Kendra, Sundargarh-I

କୋଦ (Kodo Millet) ଛୋଟଦାନା ଯୁକ୍ତ ପୌଷ୍ଟି ଶସ୍ୟ ଅଟେ । ପ୍ରାୟ 3000 ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ଏହି ଚାଷ ଭାରତରେ କରାହୋଇ ଆସୁଅଛି । ଓଡ଼ିଶାର ଆଦିବାସୀ ବହୁଳ ଜିଲ୍ଲାମାନଙ୍କରେ ଏହା ଚାଷ ହୋଇଥାଏ ।

Contents hide

9.1 ମିଲେଟ ସମ୍ପର୍କରେ ଅଧିକ ଜାଣନ୍ତୁ ।

9.1.1 ଜାଣନ୍ତୁ କିଛି କୃଷି ସୂଚନା

100 ଗ୍ରାମ ଶସ୍ୟରେ ଥିବା ଖାଦ୍ୟଗୁଣ ଗୁଡ଼ିକ ହେଲା-

କ୍ର.ସଂ.	ଖାଦ୍ୟସାରର ନାମ	ଏକକ	ଶତକଡ଼ା ପରିମାଣ
1	ପୁଷ୍ଟିସାର	ଗ୍ରାମ	8.3
2	ଶ୍ୱେତସାର	ଗ୍ରାମ	65.9
3	ସ୍ନେହସାର	ଗ୍ରାମ	1.4
4	ଖାଦ୍ୟ ଜାତୀୟ ତନ୍ତୁ	ଗ୍ରାମ	15.0
5	ଖଣିଜ ଲବଣ	ଗ୍ରାମ	2.6
6	କ୍ୟାଲସିୟମ ବା ଚୂନ	ମି.ଗ୍ରାମ	27
7	ଫସଫସରସ୍	ମି.ଗ୍ରାମ	188

ଏହାର ଦାନା ମଧୁମେହ ରୋଗୀଙ୍କ ପାଇଁ ଉତ୍ତମ ଖାଦ୍ୟ ଅଟେ ।

ଜଳବାୟୁ-

ଏହା ସାଧାରଣତଃ ଉଷ୍ମମଣ୍ଡଳୀୟ ଫସଲ ଅଟେ । ଏହା ମରୁଡ଼ି ସହିପାରେ । ଯେଉଁ ଅଞ୍ଚଳରେ ନିୟମିତ ବର୍ଷା ହୁଏନାହିଁ, ସେହି ସ୍ଥାନରେ ଏହି ଫସଲ ସହଜରେ ଚାଷ କରାଯାଇପାରେ । 400-500 ମି.ମି. ବର୍ଷା ଏହି ଫସଲ ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ପଡ଼ିଥାଏ । ସନ୍ତସନ୍ତିଆ ପାଣି ଜମିରହୁଥିବା ଜମିରେ ଏହା ଚାଷ ହୋଇପାରେ ନାହିଁ ।

ବିହନ କିସମ-

କ୍ର.ସଂ.	କିସମର ନାମ	ଅମଳ ଅବଧି (ଦିନ)
1	ଫୁଲବାଣୀ ଲୋକାଲ	100-105
2	VL-129	80-85
3	VL-184	80-85
4	ICK-7112	100-115
5	GPUK-3	100-1005
6	TNU-86	110
7	RK-390-25	110
8	RKB-155	115
9	JK-13	110
10	JK-48	115

ଲଗାଇବା ସମୟ-ଜୁନ ମଧ୍ୟଭାଗରୁ ଜୁଲାଇ ମଧ୍ୟ ଭାଗ ମୌସୁମୀ ବର୍ଷା ଆରମ୍ଭ ସମୟରେ ବିହନ ବୁଣିବା ଆବଶ୍ୟକ ଅଟେ ।

ବିହନ ପରିମାଣ-

4 କି.ଗ୍ରା. / ଏକର -ଧାଡ଼ିବୁଣା

6 କି.ଗ୍ରା. / ଏକର -ଛଟାବୁଣା

ବିହନ ଉପଚାର-

କି.ଗ୍ରା. ପ୍ରତି 20 ଗ୍ରାମ ଏଜୋଟାବ୍ୟାକ୍ଟର ଓ ଫସଫୋବ୍ୟାକ୍ଚପ ଉପଚାର କରି ବୁଣିଲେ ଭଲ ହୋଇଥାଏ ।

ଜମି ପ୍ରସ୍ତୁତି ଓ ବିହନ ବୁଣା- ଏହାର ମଞ୍ଜି କ୍ଷୁଦ୍ର ହୋଇଥିବାରୁ ପ୍ରଥମ ମୌସୁମୀ ବର୍ଷା ପାଇବା ପରେ ଗଭୀରିଆ ଗୁଣ୍ଡଚାଷ କରନ୍ତୁ । ମାଟିର ଜଳଧାରଣ ଶକ୍ତି ବଢାଇବା ପାଇଁ ଏକର ପ୍ରତି ପ୍ରାୟ 8 କ୍ୱିଣ୍ଟାଲ ସଢା ଗୋବର ଖତ ବା କମ୍ପୋଷ୍ଟ ଖତ ପ୍ରୟୋଗ କରନ୍ତୁ । ଗଡ଼ାଣୀର ବିପରୀତ ଦିଗରେ ଧାଡ଼ିକୁ ଧାଡ଼ି 22.5 ସେ.ମି. ଓ ଗଛକୁ ଗଛ 10 ସେ.ମି. ବ୍ୟବଧାନରେ ଲଗାଇ ମାଟି ଘୋଡ଼ାଇ ଦିଅନ୍ତୁ । ବର୍ଗମିଟର ପ୍ରତି ଗଛ ସଂଖ୍ୟା 44 ରୁ 45 ଟି ।

ସାର ପ୍ରୟୋଗ-

16-8-8 ଯଥାକ୍ରମେ ଯବକ୍ଷାରଜାନ(N),ଫସଫରସ(P), ପଟାସ (K)

ମୂଳସାର (ଲଗାଇବା ପୂର୍ବରୁ) 8-8-8 ଯଥାକ୍ରମେ ଯବକ୍ଷାରଜାନ(N),ଫସଫରସ(P), ପଟାସ (K)

ଲଗାଇବାର 35-40 ଦିରେ 8-0-0 ଯଥାକ୍ରମେ ଯବକ୍ଷାରଜାନ(N),ଫସଫରସ(P), ପଟାସ (K)

ଘାସ ନିୟୋନ୍ତ୍ରଣ-

ବିହନ ଲଗାଇବାର 20 ଦିନରେ ଓ 35 ଦିନପେ ହାତରେ ଘାସ ବାଛି ଜମିକୁ ପରିଷ୍କାର କରନ୍ତୁ ।

ଅନ୍ତଃଫସଲ-

ଏହାକୁ ଏକକ ଫସଲ କିମ୍ବା ମିଶ୍ରିତ ଫସଲ ଭାବେ ଏହା ଚାଷ କରାଯାଇପାରେ ।

କୋଦ- ହରଡ଼ 2: 1

କୋଦ- ମୁଗ 2: 1

କୋଦ- ସୋୟାବିନ 2: 1 ଅନୁପାତରେ ଲଗାଯାଇପାରେ ।

ପୋକ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ-

କାଣ୍ଡମାଛି ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ପାଇଁ ପ୍ରତି ଲିଟର ପାଣିରେ 5 ମି.ଲି. 1500 ppmଅଜାଡ଼ିରାକ୍ଟିନ ଥିବା ଔଷଧ ମିଶାଇ ପତ୍ର ସିଞ୍ଚନ କରନ୍ତୁ ।

ରୋଗ ପରିଚାଳନା- ସ୍ମଟ୍ ରୋଗର ନିୟୋନ୍ତ୍ରଣ ପାଇଁ ପ୍ରତି ଲିଟର ପାଣିରେ 2 ଗ୍ରାମ କାର୍ବେଣ୍ଡାଜିମ 50 %WP କିମ୍ବା 1.5 ଗ୍ରାମ କାର୍ବେଣ୍ଡାଜିମ 123% ମାଙ୍କୋଜେବ 63% WP ମିଶାଇ ପତ୍ର ସିଞ୍ଚନ କରନ୍ତୁ ।

ଅମଳ-

3.5 ରୁ 4 କ୍ୱିଣ୍ଟାଲ / ଏକର MSP ଅଘୋଷିତ ।

ମିଲେଟ ସମ୍ପର୍କରେ ଅଧିକ ଜାଣନ୍ତୁ ।

ଜାଣନ୍ତୁ କିଛି କୃଷି ସୂଚନା

Source: RRTTSS, Sundargarh, Kirei